Op het moment dat ik dit opschrijf (26/10) is er een Tweede Kamerdebat bezig over de brief van de regering over ‘voltooid leven’ en ‘hulp bij zelfdoding’. U hebt er vast al wel over gehoord of gelezen. De ministers schrijven aan de Kamer dat we: ‘met zijn allen – overheid, samenleving en individu- niet het gevoel moeten ontwikkelen dat een leven ‘voltooid’ is’. Mee eens.  Even verderop schrijven de ministers ( Schippers en van der Steur) echter: ‘Bovendien doet de nadruk op het voorkomen van gevoelens van ‘voltooid leven’ geen recht aan de wens en hulpvraag van mensen die hun leven als voltooid beschouwen en die lijden aan het leven zelf’. Dat is wel met elkaar in tegenspraak.

Voltooid leven: Wat is ‘’klaar met het leven’ en wanneer is een leven voltooid? Vooral ouderen hebben het er nogal eens over. Ze voelen zich soms overbodig en ze voelen zich ook vaak eenzaam. Het leven is een last geworden. Hoe goed de zorg ook is, er zijn mensen die het op een gegeven moment wel mooi vinden- bij voorbeeld als al je dierbaren zijn weggevallen.

Ik kom ze ook nogal eens tegen: een poosje geleden nog. Een man, goede bekende, vrouw vrij plotseling overleden, begin van Parkinson, geen kinderen. Zit op een kamertje weg te kwijnen in een verpleegtehuis. Hij zei: ‘Wat heb ik nou nog? Ik heb aan de huisarts gevraagd om euthanasie maar die wilde er niets van weten’. Triest en verdrietig en ook aangrijpend.

Het is moeilijk een duidelijke mening te vormen over dit onderwerp. Ik denk dat het voor een stervensbegeleider een bijna onmogelijke taak is om mensen te helpen bij zelfdoding (suïcide).

Ik word er verdrietig van dat het ons blijkbaar niet lukt om mensen met een doodswens te overtuigen dat ze er wel degelijk mogen zijn en dat ze waardevol zijn.

Zorgzame samenleving
Van de zorgzame samenleving is weinig meer over. In hoeverre is er nog voor mensen een luisterend oor of een ogenblikje tijd?

Er zijn mensen die niet om medische redenen naar de dood verlangen en die lichamelijk nog redelijk goed zijn. Die mensen zijn er meer dan we denken!

Je zou je overigens kunnen afvragen of de overheid überhaupt een taak heeft om het sterven van mensen die in feite weinig of niets mankeren te faciliteren.

Natuurlijk: je kunt proberen om mensen die eigenlijk vinden dat hun leven voltooid is veel liefde, zorg en nabijheid te geven maar of dat de wens om te sterven zou wegnemen is maar de vraag.

Sommige mensen hebben bij het ouder worden het gevoel dat de tuin van hun leven al winters leeg begint te worden. Er is weinig meer te zien en niets meer te beleven. Het is allemaal voorbij, het zit er op en nu wachten ze op het laatste afscheid.

Het is misschien mooi geweest, maar nu vinden ze zelf eigenlijk ook, dat het leven verder weinig zin meer heeft. Ze zijn bereid het moede hoofd neer te leggen. Eigenlijk is daar weinig kwaad van te zeggen want het gebeurt meer dan we denken.

Een ontmoeting of een vriendelijk knikje.
Zeker, er zijn gelukkig ook veel ouderen die het leven nog steeds geweldig vinden. Ouderen die hun leven op twee sterke zuilen funderen: verwondering en dankbaarheid.

Ze genieten van alles wat de natuur ons geeft : bloemen en kleuren en ze luisteren met plezier naar mooie muziek . Een ontmoeting of een vriendelijk knikje van een medemens maakt ze al gelukkig.

De komende tijd zullen we veel horen en zien over het onderwerp ‘voltooid leven’. Het is een onderwerp wat mij met kilte vervuld. We moeten constateren dat voor veel, voornamelijk ouderen, het leven pijn doet. Ze verkiezen de dood boven het leven.

Laten we proberen met z’n allen naast die mensen te gaan staan en met ze op te lopen op hun levensweg.

Ik las een mooi gedicht van Jacqueline van der Waals. De dokter had tegen haar gezegd dat ze niet weer beter kon worden. En dan schrijft ze:

‘Ik sprak niet : goede dood, ik sprak niet: boze;

maar het dennenbosje geurde, èn de rozen,

en ik had het leven nooit zo lief gehad!’

 

 

Herinner je gisteren

droom van morgen

maar leef vandaag!

 

Tieme Meints.